دلالت عقلیدلالت عقلی به معنی دلالت به سبب حکم عقل، ناشی از ملازمه ذاتی بین دالّ و مدلول است. ۱ - تعریف دلالت عقلیدلالت عقلی، از اقسام دلالت ذاتی بوده و عبارت است از دلالت ناشی از علاقه ذاتی بین دال و مدلول که به سبب آن، عقل از دالّ به مدلول منتقل می شود، مانند: علاقه ای که بین اثر و مؤثر وجود دارد؛ برای مثال، هنگامی که انسان می داند روشنایی بامدادان در اثر طلوع خورشید است، و صبحگاه درخششی را روی دیوار مشاهده می کند، ذهن او به طلوع خورشید منتقل می شود؛ پس درخشش روی دیوار، به دلالت عقلی بر طلوع خورشید دلالت می کند. [۲]
کشاف اصطلاحات الفنون والعلوم، تهانوی، محمد اعلی بن علی، ج ۱، ص ۴۸۷.
[۳]
اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج ۱، ص ۳۵۹.
[۴]
منطق صوری، خوانساری، محمد، ص ۵۸.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۵۹، برگرفته از مقاله «دلالت عقلی». |